Εικόνα
Πέρα από τις πανεπιστημιακές αίθουσες και τους εκδοτικούς οίκους, είναι πολλοί οι καλλιτέχνες που επέλεξαν τα Εξάρχεια ως τόπο διαμονής. Η τέχνη, η παιδεία και η διανόηση, άλλωστε, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Ζωγράφοι, γλύπτες καλλιτέχνες κάθε λογής, ηθοποιοί, ποιητές, μουσικοί και συγγραφείς ζουν και εργάζονται στην ευρύτερη περιοχή των Εξαρχείων ήδη από τη δεκαετία του ‘40.
Ορισμένες από τις σπουδαιότερες μορφές των Εξαρχείων:
Νικόλας Άσιμος (1949- 1988)
Παραμένει ακόμη και σήμερα μία από τις εμβληματικότερες μορφές στην ιστορία και την κουλτούρα των Εξαρχείων.
Το 1973 βρίσκει στα Εξάρχεια καταφύγιο για το ανήσυχο πνεύμα του μέχρι το τέλος της ζωής του. Πάντα ανατρεπτικός με τις ιδέες του, ξετυλίγει το καλλιτεχνικό του πνεύμα, δημιουργεί και επηρεάζει με τον περιθωριακό, για πολλούς, χαρακτήρα του. Οργανώνοντας συναυλίες και μικρές θεατρικές παραστάσεις με την ομάδα του "Μουσικό Θέατρο Φτώχειας" ο Νικόλας Άσιμος βρισκόταν στα δρομάκια της γειτονιάς μεταδίδοντας προκλητικά τα πιστεύω του και αδιαφορώντας για τις κοινωνικές νόρμες.
Ήταν αυτοδίδακτος μουσικός και ιδεαλιστής που υποστήριζε μέχρι τέλους τις απόψεις του. Παρεξηγήθηκε από πολλούς, περιθωριοποιήθηκε και σε συνδυασμό με προβλήματα στην προσωπική του ζωή, αυτοκτόνησε το Μάρτιο του 1988 στο μαγαζόσπιτό του στην οδό Καλλιδρομίου, αφήνοντας πίσω του μερικά χειρόγραφα που δήλωναν ότι δεν βρίσκει λόγο πια να ζει.
"Άμα θα 'ρθει η ώρα να ψυχορραγείς
Κέντα ρυθμούς ζωής
Πρέπει να πεθάνεις και ν’ αναστηθείς
Ρέντα υπομονής"
Παύλος Σιδηρόπουλος (1948-1990)
Ο πρίγκιπας του ελληνικού rock, όπως έχει χαρακτηριστεί, έφυγε νέος.
Πρόκειται για έναν σύγχρονο ρεμπέτη.
Ταλαντούχος, δισέγγονος του Ζορμπά όπως έλεγε, ειλικρινής και άμεσος, χωρίς φόβο εξέφραζε την άποψη του σε θέματα και προβλήματα της κοινωνίας. Θρύλος της ροκ, κορυφαίος performer, καλή ψυχή και άνθρωπος με κοινωνική συνείδηση. Ήταν ο σημαντικότερος εκφραστής και εκπρόσωπος της ελληνικής ροκ σκηνής και αυτό το αποδεικνύουν όχι μόνο τα τραγούδια του αλλά και ο τρόπος ζωής του.
Οι εμφανίσεις του στα Εξάρχεια, τον χώρο που του ταίριαζε περισσότερο, ήταν πολλές ακόμα και λίγο πριν από το θάνατό του. Ο Παύλος Σιδηρόπουλος καταβεβλημένος από οικογενειακές του τραγωδίες αλλά και από την εξάρτησή του από τα ναρκωτικά, πεθαίνει από υπερβολική χρήση ηρωίνης στο πατρικό του σπίτι.
Είναι κατά κοινή ομολογία ένας από τους θεμελιωτές της ελληνικής ροκ σκηνής, και θα παραμένει ζωντανός στις καρδιές όλων των θαυμαστών του.
Κατερίνα Γώγου (1940-1993)
Γεννημένη το 1940, η Κατερίνα Γώγου ήταν ένα ανήσυχο πνεύμα, ένα παιδί θαύμα. Από μικρή έψαχνε, μάθαινε, αντιδρούσε.
Δούλεψε σε παιδικούς θιάσους και συνέχισε σαν επαγγελματίας ηθοποιός σε θέατρο και κινηματογράφο. Τον πραγματικό της εαυτό και τις σκέψεις της, τις εξέφραζε μέσα από το ποιητικό της έργο. Τα ποιήματα της είναι γνωστά για τον αντισυμβατικό και συνειρμικό χαρακτήρα τους καθώς και τις αναρχικές ιδέες που πρόβαλε. Μέσα από τους οργισμένους στίχους καταδίκαζε τις αδικίες και τον πόνο. Το πρώτο της βιβλίο με τίτλο «Τρία κλικ αριστερά» μεταφράστηκε στα αγγλικά και κυκλοφόρησε στην Αμερική το 1983.
Η σχέση της με τις αστυνομικές αρχές ήταν πάντα τεταμένη. Μάλιστα, το 1986 είχε κάνει μήνυση στον Υπουργό Δημοσίας Τάξης επειδή κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης χτυπήθηκε από αστυνομικούς. Το 1981 έστειλε γράμμα στην Ελευθεροτυπία με τον τίτλο «Ξεχάσατε τον Πετρόπουλο» , εκφράζοντας την αλληλεγγύη της προς τον αναρχικό Κυριάκο Μαζοκόπο και τον ποιητή Γιάννη Πετρόπουλο που βρισκόταν στη φυλακή.
Αυτοκτόνησε το 1993 με χάπια και αλκοόλ, σε ηλικία 53 χρονών...
"Ξέρω πως ποτέ δε σημαδεύουνε στα πόδια.
Στο μυαλό είναι ο Στόχος, το νου σου ε;"
Στέλιος Αναστασιάδης (1926-1995)
Από τις σημαντικές μορφές της οδού Καλλιδρομίου και ένας γνήσιος καλλιτέχνης. Ασυμβίβαστος ζωγράφος που παρά τις δυσκολίες δέχτηκε μόνο μια φορά να εκθέσει τα έργα του.
Ύστερα από μια μακρά περιπλάνηση ο Στέλιος Αναστασιάδης επέλεξε την Αθήνα, «την πιο ανοιχτή πόλη του κόσμου», για τόπο διαμονής του. Το έργο του χωρίζεται σε δύο μέρη. Πορτρέτα και τοπία από την ζωή του στην Ελλάδα και την πορεία του στην Ευρώπη.
Ναπολέων Λαπαθιώτης (1888 –1944)
Ήταν Έλληνας ποιητής του μεσοπολέμου. Τα πρώτα του ποιήματα είναι επηρεασμένα από τον Αισθητισμό και τον Αισθησιασμό που κυριαρχεί στις αρχές του εικοστού αιώνα, και τους Walter Horatio Pater και τον Oscar Wilde, ενώ στα τελευταία του καταλήγει σε «τόνους απελπισμένους και μελαγχολικούς, όπου κυριαρχεί το αίσθημα του χαμένου ιδανικού και της νοσταλγίας».
Ζούσε σε διώροφο νεοκλασικό αρχοντικό κάτω από το λόφο του Στρέφη, στην οδό Κουντουριώτου. Στο σπίτι αυτό έζησε πάνω από 40 χρόνια και εκεί έγραψε το μεγαλύτερο μέρος του ποιητικού έργου του αλλά και αυτοκτόνησε. Το κινηματογραφικό έργο Μετέωρο και σκιά (1985) βασίζεται στην ζωή του.
Δημήτριος Φιλιππότης (1839-1919)
Ένας από τους σημαντικότερους γλύπτες της νεότερης Ελλάδας.
Ήταν ο πρώτος που εισήγαγε μία πιο ανάλαφρη θεματογραφία στην γλυπτική που μέχρι τότε υπέφερε από μόνιμη προσκόλληση στον Κλασικισμό. Έτσι δημιούργησε αριστουργήματα που απεικονίζουν θέματα της καθημερινής ζωής απλών ανθρώπων, συχνά με ρωμαλεότητα και χάρη που εκπλήσσει.
Κάρολος Κουν (1908-1987)
Ήταν κορυφαίος Έλληνας θεατρικός σκηνοθέτης. Ίδρυσε την Λαϊκή Σκηνή (1934-36) και συνεργάστηκε με διάφορους θιάσους, ενώ το 1942 ιδρύει το Θέατρο Τέχνης όπου ανεβάζει σημαντικά έργα κλασικών συγγραφέων μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας. Διέμενε μόνιμα στην οδό Λυκαβηττού.
Σοφία Βέμπο (1910-1978)
Η Σοφία Βέμπο γεννήθηκε στην Θράκη το 1910, στα 23 της χρόνια όμως, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Ήταν κορυφαία Ελληνίδα ερμηνεύτρια και ηθοποιός της οποίας η καλλιτεχνική πορεία εκτείνεται από το Μεσοπόλεμο έως τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια και τη δεκαετία του ’50. Χαρακτηρίστηκε "Τραγουδίστρια της Νίκης" εξαιτίας των εθνικών τραγουδιών που ερμήνευσε κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940. Μεταπολεμικά, εγκαθίσταται στην Μπλε Πολυκατοικία των Εξαρχείων.
Κωστής Παλαμάς (1858-1943)
Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές.
Ήταν ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ιστορικός και κριτικός της λογοτεχνίας. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, με τεράστια συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής γενιάς του 1880.
Δεν πρέπει να λησμονήσουμε όμως και άλλες προσωπικότητες της περιοχής.
Ο Γιώργος Ιωάννου (1927-1985) που υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους λογοτέχνες της μεταπολεμικής γενιάς κατοικούσε στην οδό Κανέλλου Δεληγιάννη στα Εξάρχεια, ο Χρήστος Βακαλόπουλος (1956-1993), κριτικός κινηματογράφου, ηθοποιός έµενε στην οδό Ασηµάκη Φωτίλα, ενώ ο Νίκος Σκαλκώτας (1904- 1949, που ήταν από τους μεγαλύτερους Έλληνες συνθέτες, πέρασε τα τελευταία του χρόνια στην οδό Καλλιδρομίου. Ο Νικόλαος Γύζης (1842-1901) ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς Έλληνες ζωγράφους του 19ου αιώνα, ο Γεώργιος Σουρής (1853 - 1919) ένας από τους σπουδαιότερους σατιρικούς ποιητές της νεότερης Ελλάδας, που χαρακτηρίστηκε ως «σύγχρονος Αριστοφάνης», και Λεωνίδας Κύρκος (1924-2011) σημαντικός Έλληνας πολιτικός της Αριστεράς, και είχαν επιλέξει και οι τρείς τους να μείνουν στα Εξάρχεια.
Ο Βασίλης Ραφαηλίδης (1934-2000), δημοσιογράφος, συγγραφέας και κριτικός κινηματογράφου, ο ποιητής Άρης Δικταίος (1917-1983), η συγγραφέας Λιλή Ιακωβίδη (1900-1985), η πολιτικός Ασημίνα Γιάννου (1916-2011), ο Παναγής Τσάλδαρης (1868-1936), ο Χαρίλαος Τρικούπης (1832-1896), η Κατίνα Παξινού (1900-1973) και ο Φρέντυ Γερμανός (1934-1999), δημοσιογράφος και συγγραφέας, γνωστός για τις τηλεοπτικές παραγωγές του και τα ευθυμογραφήματά του ήταν όλοι τους κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής των Εξαρχείων για πολλά χρόνια της ζωής τους.
ΕΝ ΖΩΗ:
Δημήτρης Πουλικάκος
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1943. Συνεργάσθηκε ως συνθέτης, εκτελεστής, παραγωγός και μουσικός με πολλούς άλλους 'Έλληνες rockers και συγκροτήματα. Έγινε γνωστός με τις εμφανίσεις του σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές στις δεκαετίες του '70, ’80 και του ’90. Για πολλά χρόνια έκανε ραδιοφωνικές εκπομπές, αυτοαποκαλούμενος "Θείος Νώντας" (έτσι τον αποκαλούσε και ο Παύλος Σιδηρόπουλος).
Θεωρείται ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους του ελληνικού ροκ. Ο δίσκος του "Μεταφοραί εκδρομαί ο Μήτσος" αποτελεί τον πρόδρομο της ελληνικής rock 'n roll δισκογραφίας. Συχνάζει και παίζει σε μουσικές σκηνές στα Εξάρχεια μέχρι σήμερα, αλλά και σε διάφορα φεστιβάλ.
Σταύρος Ξαρχάκος
Ο πασίγνωστος Έλληνας μουσικοσυνθέτης έχει επιλέξει να διαμείνει στην οδό Καλλιδρομίου.
Αρλέτα
Ελληνίδα τραγουδοποιός και ερμηνεύτρια, από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του Νέου Κύματος. Εδώ και πολλά χρόνια έχει επιλέξει τα Εξάρχεια σαν τόπο μόνιμης διαμονής.
Λυδία Κονιόρδου
Ελληνίδα ηθοποιός, που έχει διακριθεί για τη συμμετοχή της στο θέατρο, κυρίως σε αρχαιοελληνικές τραγωδίες.
Ακολουθήστε το inExarchia στο facebook, instagram, twitter, youtube
